De enorme technologische vooruitgang van de afgelopen decennia heeft ons in staat gesteld om het klimaat en de bewoonbaarheid van andere werelden tot in detail te onderzoeken. Binnen ons eigen zonnestelsel zijn Mars en de ijzige manen van Jupiter en Saturnus bijzonder interessant door de (voormalige) aanwezigheid van vloeibaar water. Ook de aarde is uitvoerig met satellieten bestudeerd. Onderzoekers kunnen al die informatie gebruiken om metingen aan exoplaneten goed te interpreteren.
Een belangrijke uitdaging zal zijn om de biologische moleculen op andere werelden te herkennen en te begrijpen. Andere werelden waar zowel de klimatologische en geologische omstandigheden als de biologische processen enorm verschillen. Onderzoekers richten hun werk op het vaststellen van biologische moleculen op andere planeten, zoals zuurstof of methaan. Dat kan door middel van een meting aan het oppervlak van een planeet, maar ook door middel van meting op (grote) afstand. In het geval van meting op afstand gebruiken onderzoekers licht dat door een planeet wordt weerkaatst.
Opmerkelijk is de huidige vooruitgang in het onderzoek naar exoplaneten, planeten rond andere sterren dan de zon. Hoewel de dichtstbijzijnde sterren meer dan honderdduizend keer verder weg staan dan Mars, worden wetenschappers steeds beter in het vinden van nieuwe exoplaneten. En onderzoekers meten de atmosferische eigenschappen ook steeds gemakkelijker beter.
De Europese Extreem Grote Telescoop (E-ELT) speelt hierbij een centrale rol. Onder Nederlandse leiding bouwen onderzoekers het eerste lichtinstrument METIS, dat in 2024/25 gereed is. Dit instrument kan voor het eerst de atmosferen van rotsachtige exoplaneten, zoals de aarde onderzoeken. De volgende stap is de ontwikkeling van het tweede generatie E-ELT instrument EPICS (gereed in 2030/35). Deze zal ook biologische moleculen detecteren. Nederland heeft een leidende rol in dit project. Uiteindelijk zal voor een volledige analyse van de aardachtige planeten alle een gespecialiseerde ruimtetelescoop gebouwd worden (gereed na 2035). Al deze technologische ontwikkelingen worden gerealiseerd in samenwerking met de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) en de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO).
Onderzoekers werken samen met de Nederlandse industrie. Ambitieuze, exploratieve programma’s, zoals de zoektocht naar buitenaards leven, brengen unieke technologische uitdagingen met zich mee. Het biedt de industrie kansen om nieuwe commerciële diensten en producten te ontwikkelen. Sluit jij aan bij de zoektocht naar buitenaards leven?
